مقدمه
پرورش خصایص انسانی همچون بخشندگی و مهربانی از جمله اهداف متعالی تعلیم و تربیت است که از مرزهای جغرافیایی درمیگذرد و تعلق به کشور یا ملّتی خاصّ ندارد . در دو داستان « شاهزاده خوشبخت » و « غول خودخواه » با بیانی ظریف و غیر مستقیم، صفت بخشندگی، ایثار و دوست داشتن دیگران تمجید میشود و از وضع اجتماعی ناعادلانه یعنی وجود طبقات بسیار مرفّه و بسیار فقیر انتقاد میشود. نیز با استفاده از تشبیهات زیبا و تشخّص ( personalification ) برای همه اجزاء طبیعت نظیر پرستو، نی، باد شمال، بهار، زمستان، گل، تگرگ و غیره لذّت دوستی و بخشندگی را یادآور میشود و صفات بد همچون خودخواهی مذمّت میشود. و در آخر « بهشت » مکانی برای بهترین، مهربانترین و بخشندهترین افراد اعّم از شاهزاده خوشبخت، پرستوی کوچولو وغول خودخواه است.
شاهزاده ی خوشبخت
شاهزاده ی خوشبخت
درست بالای شهر، روی یک ستون ، مجسّمهی شاهزادهی خوشبخت ایستاده بود.
سر تا پای او با ورقههای نازک طلای ناب پوشانیده شده بود. او دو یاقوت کبود درخشان به جای چشمهایش داشت و یک یاقوت قرمز بزرگ روی دستهی شمشیرش میدرخشید.
در حقیقت او خیلی خیلی پسندیده و عزیز بود. یکی از اعضای انجمن شهر که میخواست شهرتی برای داشتن ذوق هنری کسب کند، بیان کرد :« او به زیبایی یه بادنما ست » و از ترس اینکه مبادا مردم فکر کنند او اهل عمل نیست ، اضافه کرد : « فقط اینکه خیلی مفید نیست. » ولی او واقعاً اینطور نبود.
« چرا تو نمیتونی مثل شاهزادهی خوشبخت باشی ؟» این را یک مادر حسّاس از پسر کوچولویش که برای ماه گریه میکرد پرسید، و گفت : « شاهزادهی خوشبخت هرگز برا چیزی گریه نمیکنه. »
یک مرد مأیوس وقتی که به مجسّمهی عالی زل زده بود، زیر لب گفت : « من از اینکه یه فرد واقعاً خوشبخت در جهان هست، خُرسندم. »
بچّههای پرورشگاهی هنگامی که از کلیسا بیرون آمده بودند و رداهای مخملی روشن و پیشبندهای سفید تمیز تنشان بود گفتند : « او عینهو یه فرشته ست. »
معلّم ریاضی گفت :« شما از کجا میدونین؟ شما که هیچ وقت فرشته ندیدین. »
بچّهها جواب دادند :« اه ، ولی ما دیدهایم، توی خوابهامون » و معلّم ریاضی اخم کرد و خیلی خشن به نظر رسید چون او خوابهای بچّهها را قبول نداشت.
شبی یک پرستوی کوچولو از بالای شهر پرواز کرد. دوستانش شش هفته قبل به مصر رفته بودند، ولی او عقب مانده بود. چون او عاشق زیباترین نی شده بود. پرستو بار اوّل او را در بهار دیده بود هنگامیکه به دنبال یک بید زرد بزرگ در اطراف رودخانه پرواز میکرد.
و آنقدر مجذوب بدن ظریفش شده بود که ایستاد تا با او حرف بزند.
پرستو که دوست داشت یک راست سر اصل مطلب برود، گفت :«آیا به من اجازه میدی که شما رو دوست داشته باشم؟ » و نی برای او تعظیم کرد.
بنابراین پرستو چند بار اطراف او پرواز کرد، در حالیکه بالهایش را به آب میزد و موجهای کوچک نقرهای درست میکرد. بدین صورت او عشقش را ابراز کرد و این عمل در طول تابستان ادامه داشت. پرستوهای دیگر با خنده میگفتند:« این علاقه مسخره است. او پول نداره و بستگان خیلی زیادی داره. » و در حقیقت رودخانه کاملاً پر از نی بود. سرانجام هنگامیکه پاییز فرا رسید آنها همگی پرواز کردند و رفتند.
پس از اینکه آنها رفته بودند او احساس تنهایی کرد، و کم کم از معشوقهاش دلسرد شد. اوبا خودش گفت: « نی با من معاشرت نمیکنه و میترسم نکنه او یک عشوهگر باشه. چون او همیشه با باد عشوهگری میکنه.» و یقیناً هرگاه که باد میوزید، نی دلرباترین تعظیم را به جا میآورد. پرستو ادامه داد :« من قبول دارم که او وطن دوسته ولی من عاشق سفرم هستم و در نتیجه همسرم هم باید عاشق سفر باشه. »
سرانجام پرستو به او گفت :«آیا شما با من میآیید؟ » ولی نی سرش را تکان داد، او خیلی به وطنش وابسته بود.
پرستو فریاد زد :« شما مرا به بازی گرفتین. من به اهرام میرم. خدا نگهدار! » و پرواز کرد.
او تمام روز پرواز کرد و شب هنگام به شهر رسید. او گفت :« من کجا باید منزل کنم؟ امیدوارم شهر آمادگی داشته باشه. »
سپس پرستو مجسّمه را روی ستون بلند دید.
پرستو فریاد کرد :« من اونجا فرود مییام. اون جای خوبی است و از هوای آزاد برخورداره. »
بنابراین پرستو درست بین پاهای شاهزادهی خوشبخت راحت نشست. به آرامی با خودش گفت: « من یک اتاق خواب طلائی دارم.» به اطراف نگاهی کرد و آماده شد تا بخوابد. ولی درست وقتی که داشت سرش را زیر بالهایش میگذاشت یک قطرهی بزرگ آب روی او افتاد.
او فریاد زد ،« چه چیز عجیبی؟ حتی یک تکّهی ابر در آسمان نیست، ستارهها کاملاً شفّاف و درخشانن و باران میباره. آب و هوای شمال اروپا واقعاً عجیب و غریبه. نی باران رو دوست داشت ولی اون فقط ناشی از خودخواهیش بود. »
سپس یک قطرهی دیگر افتاد.
پرستو گفت: « مجسّمه چه فایدهای داره اگه نتونه منو از باران محافظت کنه؟ من باید کلاهک دودکش خوبی پیدا کنم. » و او تصمیم گرفت تا پرواز کند.
ولی او قبل ازاینکه بالهایش را باز کند، سوّمین قطره افتاد و پرستو به بالا نگاه کرد و دید ـ آه، او چه دید؟ چشمهای شاهزادهی خوشبخت پر از اشک بود و اشک از چشمانش روی گونههای طلاییاش جاری بود. صورتش در مهتاب آنقدر زیبا بود که پرستوی کوچولو دلش از غصّه پر شد.
پرستو گفت :« شما کیستین؟ »
« من شاهزادهی خوشبخت هستم. »
پرستو پرسید :« پس چرا گریه میکنین؟ شما مرا خیلی غمگین کردین. »
مجسّمه جواب داد :« وقتیکه من زنده بودم و من قلب بشری داشتم، هیچ غمی نداشتم برای اینکه من در قصر «سانس ـ سوسی» زندگی میکردم، جایی که پرستوها اجازه ورود ندارند. من در طول روز با همبازیهایم در باغ بازی میکردم و شب هنگام در سالن بزرگ، رقص را رهبری میکردم. دور باغ دیوار بلندی بود، ولی من هیچ وقت نپرسیدم که چه چیز پشت دیوار است، همهی چیزهای اطراف من زیبا بودند. ندیمان مرا شاهزادهی خوشبخت نامیدند و من در حقیقت خوشبخت بودم. اگر شادی همان خوشبختی باشد. پس زندگی کردم و پس از آن مردم و اکنون که من مُردهام آنها مرا اینجا آنقدر بالا نصب کردهاند که میتوانم همهی زشتی و بدبختی شهر را ببینم و اگرچه قلبم از سرب ساخته شده است، کاری بجز گریه از دستم بر نمیآید.»
«چه!؟ مگر او طلای سخت نیست؟» پرستو با خودش گفت. او مؤدّبتر از آن بود که هر حرف خصوصی را بلند بگوید.
مجسّمه به صدای موسیقیای ادامه داد :« دور از اینجا در خیابان کوچکی خانه فقیرانهای است. یکی از پنجرههایش باز است و من از آن پنجره زنی را میبینم که پشت میز نشسته است. صورتش لاغر، خسته و کوفته است و همه جای دستهای زمخت و قرمزش از سوزن خراشیده شده است چون او خیّاط است. او «گلهای قشنگ» روی جامه اطلسی برای زیباترین ندیمهی ملکه گلدوزی میکند تا آن را در جشن آینده دربار بپوشد. پسر کوچولوی بیمار او روی تختی در کنار اتاق دراز کشیده است. او تب دارد و پرتقال میخواهد. مادرش چیزی بجز آب رودخانه ندارد که به او بدهد و بنابراین او گریه میکند. پرستو، پرستو، پرستوی کوچولو،آیا شما یاقوت دستهی شمشیرم را به او نمیدهید؟ پاهای من به این ستون محکم شدهاند و من نمیتوانم حرکت کنم.»
پرستو گفت:« دوستانم در مصر منتظرمنن. آنها روی رود نیل به بالا و پایین پرواز میکنن و با گلهای بزرگ نیلوفر آبی صحبت میکنن. آنها به زودی برای خوابیدن در آرامگاه پادشاه بزرگ میرون. پادشاه خودش آنجا در تابوت رنگ شدهاش هست. او در پارچه کتانی زرد پیچیده شده و با ادویّة معطّر مومیایی شدست. دور گردنش یک زنجیر از یشم سبز کمرنگ هست و دستانش مثل برگهای خشکیده هستن. »
شاهزاده گفت :« پرستو، پرستو، پرستوی کوچولو، آیا شما برای یک شب نزد من نمیمانید تا قاصد من باشید؟ پسر خیلی تشنه است و مادر خیلی غمگین. »
پرستو گفت : « من پسرها را دوست ندارم. تابستان گذشته، وقتی که من روی رودخانه بودم، دو پسر گستاخ – پسرهای آسیابان- دائماً به من سنگ پرتاب میکردند، البتّه آنها هیچ وقت مرا نزدن برای اینکه ما پرستوها خیلی خوب پرواز میکنیم و بعلاوه خانواده من بخاطر سرعتشان مشهورن ولی خب، آن(کارشان) بیاحترامی بود. »
امّا شاهزادهی خوشبخت آنقدر غمگین بود که پرستوی کوچولو دلش سوخت و گفت :« اینجا خیلی سرد است، امّا من یک شب نزد شما میمونم و قاصدتون میشم. »
شاهزاده گفت :« متشکّرم، پرستوی کوچولو. »
بنابراین پرستو یاقوت درشت را از شمشیر شاهزاده کند و به منقار گرفت و بر فراز بامهای شهر به پرواز درآمد.
پرستو از برج کلیسا جایی که مجسّمه فرشتگان مرمری سفید قرار داشتند، عبور کرد. او از قصر گذشت و صدای رقص را شنید. یک دختر زیبا با عاشقش روی بالکن آمد.
عاشق به او گفت :« چه شگفتند ستارهها! و چه شگفت است نیروی عشق! »
دختر جواب داد :« امیدوارم لباسم برای جشن دربار به موقع حاضر بشه. من سفارش دادم تا گلهای قشنگ روی آن گلدوزی کنند، ولی خیّاطها خیلی تنبلن.»
پرستو از فراز رودخانه گذشت و چراغهای آویزان از دکلهای کشتیها را نگریست. او از فراز محلّه اقلیّتها گذشت و پیران یهودی را که در حال گفتگو بودند، دید. آنها سکّهها را در کفّههای مسی وزن میکردند. و سرانجام به خانه کودک فقیر رسید و به داخل آن سرک کشید. پسرک از تب در رختخواب به خود میپیچید و مادرش نیز از فرط خستگی به خواب رفته بود. پرستو داخل خانه رفت و یاقوت درشت را روی میز کنار انگشتانهی زن گذاشت. سپس او به آرامی در اطراف تخت پرواز کرد و پیشانی پسرک را با بالهایش باد زد. پسرک گفت :« چقدر خنک شدم، حالم باید بهتر شده باشه. » و به خواب خوشی فرو رفت.
پس از آن پرستو به سوی شاهزادهی خوشبخت پرواز کرد و به او آنچه را که انجام داده بود، گفت. پرستو گفت:« عجیبه، با وجودیکه هوا سرده، اما من احساس میکنم خیلی گرممه. »
شاهزاده گفت :« این به خاطر آن است که کار خوبی انجام دادهای. » و پرستوی کوچولو به فکر فرو رفت و سپس خوابش برد. فکر کردن همیشه باعث میشد او به خواب رود.
وقتی که سپیده سر زد، پرستو به طرف رودخانه پرواز کرد و آنجا حمام کرد. استاد پرندهشناسی هنگامیکه از روی پل رد میشد گفت :« چه پدیدة جالبی! پرستویی در زمستان! » و دربارة آن یک مقالة طولانی در روزنامه محلّی نوشت. همه مردم آن را نقل میکردند. آن مقاله از کلمات زیادی که آنها نمیتوانستند بفهمند، پر بود.
پرستو گفت :« امشب من به مصر میرم. » او دارای روحیة عالی و آیندة امیدبخشی بود. او از همه بناهای یادبود شهر دیدن کرد و مدّت مدیدی بر بالای برج کلیسا نشست. هرجا که میرفت گنجشکها جیک جیک میکردند و به یکدیگر میگفتند :« چه غریبة متشخّصی! » و پرستو خیلی از خودش خوشش آمد.
وقتی که ماه بالا آمد او بسوی شاهزادهی خوشبخت پرواز کرد.« آیا کار خاصّی برای مصر دارین؟» او فریاد کرد :« من همین الآن میخوام برم. »
« پرستو، پرستو، پرستوی کوچولو، » شاهزاده گفت :« آیا شما یک شب دیگر نزد من نمیمانید؟»
« در مصر منتظرمنن. » پرستو جواب داد، « فردا دوستانم به دوّمین آبشار بزرگ پرواز خواهند کرد. کالسکه اسب آبی در میان پاپیروسها قرار داره، و روی یک تخت باشکوه از سنگ خارا الههی مِمنون جلوس میکنه. در تمام طول شب او به ستارگان نظاره میکنه و هنگامیکه ستارة صبح میدرخشه او فریاد خوشی سرمیده و سپس ساکت میشه. در هنگام ظهر شیرهای زرد بسوی کنارهی آب برای نوشیدن پایین میان. آنها چشمانی مثل یاقوت کبود، سبز دارن و غرّششان از غرّش آبشار بزرگ بلندترست. »
« پرستو، پرستو، پرستوی کوچولو، » شاهزاده گفت :« در خیلی دورتر از آن طرف شهر، من یک مرد جوان را در اتاق زیرشیروانی میبینم. او روی یک میز پوشیده شده از کاغذ تکیه کرده است و در لیوان کنارش دستهگل بنفشههای خشکیده قرار دارد. موهایش قهوهای و مجعد است و لبهایش مثل انار قرمز هستند و او چشمان درشت و رؤیایی دارد. او سعی دارد تا نمایشنامهای برای کارگردان تأتر تمام کند ولی او از فرط سرما نمیتواند بیشتر بنویسد. آتشی در بخاری نیست و گرسنگی او را بیحال کرده است.
« من یک شب دیگر نزد شما صبر میکنم » پرستو، کسیکه واقعاً دل رحیمی داشت، گفت: « آیا من باید یاقوت قرمز دیگری به او بدم؟ »
« افسوس! من اکنون یاقوت قرمز ندارم. » شاهزاده گفت :« چشمهایم تنها چیزهایی هستند که برایم باقی ماندهاند. آنها از یاقوت کبود کمیاب ساخته شدهاندکه از هندوستان هزاران سال پیش آورده شدهاند. یکی از آنها را بِکَن و برای او ببر. او آن را به جواهرفروش خواهد فروخت و هیزم خواهد خرید و نمایشنامهاش را تمام خواهد کرد. »
« شاهزادهی عزیز، » پرستو گفت :« من نمیتونم این کار رو انجام بدم » و او گریست.
« پرستو، پرستو، پرستوی کوچولو، » شاهزاده گفت :« همانطور که به شما امرمیکنم عمل کنید.»
بنابراین پرستو چشم شاهزاده را کَند و بسوی اتاق زیر شیروانی دانشجو پرواز کرد. ورود به آنجا بقدر کافی آسان بود، چون سوراخی در سقف وجود داشت. از میان آن با سرعت پرید و داخل اتاق شد. مرد جوان سرش را در دستانش فرو برده بود، پس او (صدای) پرپر زدن بالهای پرنده را نشنید، و وقتی که او نگاه کرد یاقوت کبود زیبا را روی بنفشههای خشکیده پیدا کرد.
« از من قدردانی میشه، » او فریاد کرد :« این از طرف چند تحسین کنندهی بزرگه. من اکنون میتونم نمایشنامهام را به پایان برسونم. » و او خیلی خوشحال به نظر میرسید.
روز بعد پرستو به ساحل پرواز کرد. او روی دکل یک کشتی بزرگ نشست و به ملوانانی که جعبههای بزرگ را با طنابها از انبار کشتی بیرون میکشیدند، تماشا کرد. وقتی که هر جعبه بالا میآمد آنها فریاد میزدند :« هیو اِ هوی! »
« من به مصر میرم !» پرستو فریاد کرد، ولی هیچکس توجه نکرد، و هنگامیکه ماه بالا آمد او بسوی شاهزادهی خوشبخت پرواز کرد.
« و من اومدم تا با شما خداحافظی کنم »، او فریاد کرد.
« پرستو، پرستو، پرستوی کوچولو،» شاهزاده گفت: « آیا شما یک شب بیشتر نزد من نمیمانید؟»
پرستو پاسخ داد :« الآن زمستونه، و بزودی برف سرد خواهد بارید. در مصر خورشید روی درختان نخل سبز، به گرمی میدرخشه و تمساحها در گِل دراز میکشن و با تنبلی به اطراف نگاه میکنن. دوستانم لانهای در معبد بالبک میسازن و کبوترهای صورتی و سفید به آنها مینگرن و به یکدیگر بغبغو میکنن. شاهزادهی عزیز، من باید شما را ترک کنم، من هرگز شما را فراموش نخواهم کرد، و بهار آینده من برای شما دو جواهر زیبا بجای آنهایی که شما بخشیدهاید خواهم آورد. یاقوت قرمز از رز سرخ، سرختر خواهد بود و یاقوت کبود به اندازهی دریای آبی بزرگ، آبی خواهد بود.»
« در خیابان پایین» شاهزاده گفت :« دختر کوچولوی کبریت فروش ایستاده است. کبریتهایش در آب افتادهاند و آنها همه خراب شدهاند. پدرش او را کتک خواهد زد، اگر او مقداری پول به خانه نیاورد. او میگرید. او کفش و جوراب ندارد و سرش برهنه است. چشم دیگر مرا بِکَن و آنرا به او بده، و پدرش او را کتک نخواهد زد.»
« من یک شب بیشتر نزد شما خواهم موند، » پرستو گفت :« اما من نمیتونم چشم شما را بِکَنم. آنوقت شما کاملاً نابینا خواهید بود. »
« پرستو، پرستو، پرستوی کوچولو، » شاهزاده گفت :« همانطور که به شما امر میکنم، عمل کنید. »
پس او چشم دیگر شاهزاده را کند و با آن به طرف پایین پرید. او به سرعت از کنار دختر کبریت فروش گذشت و جواهر را در کف دستش رها کرد. « چه تیکه شیشة قشنگی! » دختر کوچولو فریاد کرد، و او خندان به طرف خانه دوید.
سپس پرستو نزد شاهزاده بازگشت. او گفت :« شما اکنون نابینا هستین، بنابراین من همیشه نزد شما خواهم موند. »
« نه، پرستوی کوچولو، » شاهزادهی بیچاره گفت :« شما باید به مصر بروید. »
« من همیشه نزد شما خواهم موند. » پرستو گفت، و پیش پاهای شاهزاده خوابید.
تمام روز بعد او روی شانههای شاهزاده نشست، و برای او داستانهایی از آنچه در سرزمینهای عجیب دیده بود تعریف کرد. پرستو از لکلکهای قرمز برایش تعریف کرد، لکلکهایی که در ردیفهای طولانی روی ساحل نیل میایستادند و ماهی طلایی با منقارهایشان شکار میکردند. مجسّمهی والهول، که به قدمت جهان است، و در بیابان زندگی میکند. و همه چیز را میداند. از بازرگانان که به آهستگی در کنار شترانشان قدم میزنند و مهرههای عنبر را در دستانشان حمل میکنند. از پادشاه کوهستان، از پادشاه ماه، که به سیاهی آبنوس است، و یک بلور بزرگ را پرستش میکنند. از مادر بزرگ سبز که در یک درخت نخل میخوابد، و بیست کاهن دارد تا با کیکهای عسلی او را تغذیه کنند. و از کوتولهها که روی دریاچهی بزرگ با برگهای پهن بزرگ حرکت میکنند و همیشه با پروانهها در حال جنگ هستند.
« پرستوی کوچولوی عزیز، » شاهزاده گفت: « شما چیزهای شگفتآوری به من گفتید، ولی شگفتانگیزتر از هر چیزی، رنج کشیدن مردان و زنان است. هیچ رازی به اندازة فقر بزرگ نیست. بر فراز شهرم پرواز کن، پرستوی کوچولو و به من آنچه را که میبینی بگو.»
پس پرستو بر فراز شهر بزرگ پرواز کرد، و مشاهده کرد ثروتمندان در خانههای زیبایشان خوشی و شادمانی میکنند. در حالیکه گدایان پشت درها نشسته بودند. او داخل کوچههای تاریک پرواز کرد، و صورتهای سفید بچّههای فقیر را دیدکه با بیعلاقگی به خیابانهای سیاه مینگریستند.
در زیر گذرگاه طاقدارِ پُلی دو پسر کوچولو در آغوش یکدیگر خوابیده بودند بخاطر اینکه سعی میکردند خودشان را گرم نگهدارند. و آنها میگفتند :« چقدر گرسنهایم! » نگهبان فریاد زد :« شما نباید آنجا بخوابید.» و آنها در باران سرگردان شدند.
پس او برگشت و آنچه را دیده بود به شاهزاده گفت.
شاهزاده گفت : « من از طلای ناب پوشیده شدهام، شما باید آنرا ورقه ورقه درآورید، و آنرا به بیچارگان بدهید. آدمهای زنده همیشه فکر میکنند که طلا میتواند آنها را خوشبخت کند. »
ورقه به ورقه، طلای ناب را پرستو درآورد، تا جائیکه شاهزادهیخوشبخت کاملاً تیره و خاکستری به نظر میرسید. او ورقه ورقه های طلای ناب را برای بیچارگان میآورد و صورتهای بچّهها گلگونتر میشد و آنها میخندیدند و در خیابانها بازی میکردند.
آنها فریاد کردند :« ما اکنون نان داریم! »
آنوقت برف بارید، بعد از باریدن برف، یخبندان، خیابانها مثل اینکه از نقره ساخته شده باشند، بنظر میرسیدند، و آنها بسیار روشن و برّاق بودند؛ قندیلهای یخی بلند مانند خنجرهای بلوری از لبة بام خانهها آویزان بودند. هرکس با پوستین بیرون میرفت، و پسرهای کوچولو کلاههای مخملی میپوشیدند و روی یخ سرسره بازی میکردند.
پرستوی کوچولوی بیچاره بیشتر احساس سرما میکرد. ولی شاهزاده را ترک نکرد، او شاهزاده را بسیار زیاد دوست داشت. او وقتی که نانوا نگاه نمیکرد، خرده نان از بیرون نانوایی برمیداشت و سعی میکرد خودش را با بهم زدن بالهایش گرم نگه دارد.
امّا سرانجام او دانست که بزودی خواهد مرد، او فقط بقدری نیرو داشت که یکبار دیگر به شانهی شاهزاده پرواز کند. « خدا نگهدار، شاهزادهی عزیز! » او نجوا کرد، « آیا به من اجازه میدید دستتون رو ببوسم؟ »
« من خوشحالم که شما به مصر میروید، پرستوی کوچولو،» شاهزاده گفت: « شما مدّت زیادی اینجا ماندهاید، اما شما باید روی لبهای مرا بوسه زنید. چون من نیز شما را دوست دارم. » پرستو گفت: « به مصر نمیرم. من به سرای مرگ میرم. مرگ برادر خوابه، آیا اینطور نیست؟ »
و او روی لبهای شاهزادهیخوشبخت را بوسه زد و پیش پاهایش مرده افتاد.
در این لحظه درون مجسّمه ترق تروق عجیبی بصدا درآمد، مثل اینکه چیزی شکسته شده بود، حقیقت این بود که قلب سربی به دو قسمت شکسته شده بود. یقیناً یخبندان سخت و وحشتناکی بود.
روز بعد، صبح زود شهردار در خیابان پایین به همراهی اعضای انجمن شهر قدم میزد. هنگامیکه آنها از ستون گذشتند او به مجسّمه نگریست و گفت :« خدای من! چقدر شاهزادهیخوشبخت کهنه است! »
اعضای انجمن شهر فریاد کردند، « چقدر کهنه ، حقیقتاً! » آنها که همیشه با شهردار موافق بودند، و آنها بالا رفتند تا به آن نگاه کنند.
« یاقوت قرمز از شمشیرش افتادهاست. و چشمهایش رفتهاند. و او دیگر طلایی نیست. » شهردار گفت :«در حقیقت او یک کمی از گدا بهتر است! »
اعضای انجمن شهر گفتند :« کمی بهتر از یک گدا! »
« و اینجا واقعاً یک پرندة مرده پیش پایش است! » شهردار ادامه داد، « ما واقعاً باید یک اعلامیّه صادر کنیم که پرندگان مجاز نیستند اینجا بمیرند. » و منشی انجمن شهر پیشنهاد را یادداشت کرد.
بنابراین آنها مجسّمهی شاهزادهیخوشبخت را پایین کشیدند. استاد هنر در دانشگاه گفت:
« همانطور که او دیگر زیبا نیست، او دیگر مفید نیست. »
وقتی که آنها مجسّمه را در کوره ذوب کردند و شهردار یک جلسهی انجمن شهر برپا کرد تا تصمیم بگیرند با فلز چه کار کنند. «البتّه ما باید مجسّمهیدیگری داشتهباشیم، » او گفت :« و آن باید مجسّمهی خودم باشد.»
« از خودم » هریک از اعضای انجمن شهر گفتند؛ و آنها مشاجره میکردند. هنگامیکه آخرین بار من صدایشان را شنیدم، آنها هنوز مشاجره میکردند.
« چه چیز عجیبی! » سرپرست کارگران در کارخانهی ذوب فلزات گفت : « این قلب سربی شکسته در کوره ذوب نخواهد شد. ما باید آنرا دور بندازیم. » بنابراین آنها، آنرا روی تودهی خاک جایی که پرستوی عزیز هم قرار داشت پرت کردند.
خداوند به یکی از فرشتگانش فرمود :« برای من ارزشمندترین دو چیز در شهر را بیاورید، » و فرشته برایش قلب سربی و پرندهی مرده را آورد.
خداوند فرمود :« شما به درستی انتخاب کردهاید، چون در باغ بهشتم این پرندهی کوچولو برای همیشه آواز خواهد خواند و در شهر طلاییام شاهزادهیخوشبخت مرا نیایش خواهد کرد. »
پایان اثر:اسکار وایلد ترجمه : نسرین شارونی
1- بادنما : وسیلهای به شکل خروس که با وزش باد می چرخید و جهت وزش باد را نشان می داد.
1- Sans-souci کلمه فرانسوی به معنی « بدون محافظ »
2- passion-flower نوعی گیاه با گلهایی که تصور میشود به تاجی از خار روی سر حضرت عیسی (ع) شبیه هستند.
- Memnon : مجسمه «آمن هو تپ سوم» فرعون مصر که یونانیان به او لقب «ممنون» دادهاند و وقتی باد میوزید الحان موسیقی از آن به گوش میرسید.
- « Heave a-hey» فریادی است که ملوانان هنگام کشیدن طناب بکار میبرند.
نوشته شده در چهارشنبه 94/5/21ساعت 8:13 عصر